Vitamine D tekort: Alles wat u moet weten

Het zal u misschien verbazen te horen dat vitamine D compleet anders is dan de meeste andere vitamines. Het is eigenlijk een hormoon, een steroïdhormoon dat wordt geproduceerd uit cholesterol wanneer je huid in contact komt met zonlicht. Daarom wordt vitamine D vaak het zonnevitamine genoemd.

In onze huidige samenleving komt onze huid vaak te weinig in de zon om voldoende vitamine D aan te maken. In Nederland zijn er helaas relatief weinig zonuren (zeker in de winter), we bedekken onze armen en benen met kleren of smeren ons in met zonne-brandcrème want het is niet goed voor de huid om te verbranden. Mensen met een donkere huidskleur nemen ook minder Vitamine D3 op en zullen meer blootstelling aan de zon nodig hebben dan iemand met een lichte huidskleur. Hierdoor is het voor velen nodig om er meer Vitamine D uit het dieet (of supplementen) te krijgen.

Helaas komt vitamine D maar in een aantal voedsel producten voor (zoals in vette vis, eidooiers en sommige paddenstoel soorten) en is een tekort aan Vitamine D extreem veel voorkomend. Uit een onderzoek uit 2015 heeft bijna 60% van de getestte nederlanders in de winter te weinig van dit belangrijke vitamine/hormoon. In de zomer was dit nog steeds ongeveer 35% van de getestte bevolking! https://www.ntvg.nl/artikelen/hoge-prevalentie-van-vitamine-d-deficientie-zuidwest-nederland

Wat is vitamine D?

Vitamine D is absoluut noodzakelijk voor optimale gezondheid. Het is al lange tijd bekend dat Vitamine D een rol in de opname van calcium voor gezonde botten, maar het speelt ook een belangrijke rol in het immuunsysteem. Vrijwel iedere cel in ons lichaam heeft een receptor voor vitamine D, het is betrokken bij veel belangrijke cel processen. Vitamine D is een vet oplosbaar vitamine (A, D, E en K), wat betekent dat het oplost in vet/olie en voor langere periode in het lichaam kan worden opgeslagen.

Er zijn 2 vormen van vitamine D die in voedsel kunnen worden gevonden:
• Vitamine D3 (Cholecalciferol) > 2x zo effectief in het verhogen van vitamine D bloedwaarde.
• Vitamine D2 (Ergocalciferol)

Vitamine D tekort is een serieuze zaak:

Zoals eerder genoemd komt een vitamine D tekort veel voor, maar sommige groepen lopen een verhoogd risico zoals ouderen en chronisch zieken (bv. Diabetes, hart/vaat ziektes). Vitamine D tekort is gelinkt aan osteoporose (botontkalking) en een verhoogd risico op breuken bij ouderen. Ook kan een tekort een rol spelen bij spier- en gewrichtsklachten. Jammer genoeg is vitamine D tekort een stille epidemie. De symptomen zijn vaak subtiel en duren soms jaren tot decennia voordat ze opspelen. Onderzoeken hebben ook laten zien dat mensen met een te kort een groter risico lopen op hart en vaatziekten, diabetes (zowel type 1 als type 2), kanker, dementie en auto-immune ziekten zoals MS om er maar een paar te noemen.

Hoeveel Vitamine D heeft u nodig?

De meningen zijn hier over verdeeld. De enige manier om er achter komen of u een tekort heeft is door het afnemen van een bloedtest waarbij de opslag vorm van vitamine D [25(OH)D] wordt gemeten. De waarden die vooralsnog worden aangenomen zijn:

• Sufficient: > 20 ng/ml (> 50 nmol/l).
• Insufficient: < 20 ng/ml (< 50 nmol/l)
• Deficient: < 12 ng/ml (< 25 nmol/l)

Er zijn echter veel experts, waaronder het gerenommeerde Vitamin D Council en Endocrine Society, die aanraden te richten op hogere bloedwaarden in de buurt van 30 ng/ml (75 nmol/l).

Om het allemaal nog verwarrender te maken wordt Vitamine D in 2 verschillende hoeveelheden gemeten, namelijk in microgram (mcg) en in Internationale Eenheden (IE of IU). De officiële dagelijkse aanbevolen hoeveelheden zijn:

• 400 IU (10 mcg): Babies, 0-12 maanden.
• 600 IU (15 mcg): Kinderen en volwassenen, 1-70 jaar.
• 800 IU (20 mcg): Ouderen, zwangeren of vrouwen die borstvoeding geven.

Echter, wederom laten nieuwe onderzoeken zien dat deze doses wellicht wat aan de lage kant zijn. Zeker in de wintermaanden. Ook hebben mensen met overgewicht of obesitas dagelijks meer vitamine D nodig. Een dagelijkse inname van 1000–4000 IU (ofwel 25–100 mcg) zou voor de meesten mensen genoeg moeten zijn om een optimale bloedwaarde te behouden. Let u wel op dat u een supplement D3 neemt.

Vitamine D overdosis/toxiciteit:

Vitamine D overdosis is uiterst zeldzaam. Volgens het Amerikaanse Institute of Medicine is zelfs 4000 IU een veilige dagelijkse dosis. Mensen met een ernstig tekort kunnen zelfs 10.000 tot 20.000 IU dagelijks nemen zonder de bovengrens van 100 ng/ml (ofwel 250 nmol/l) te overschrijden. Onthoud echter dat dagelijks meer dan 4000 IU aan vitamine D in de meeste gevallen volstrekt overbodig is.

Conclusie:

Vitamine D is onmisbaar voor een goede gezondheid. Veel mensen hebben een tekort, vooral ouderen en chronisch zieken. Men kan spreken van een stille epidemie aangezien het jaren duurt voordat symptomen ontstaan. Symptomen kunnen zich uiten in spier- en gewrichtsklachten zoals rugpijn, maar bijvoorbeeld ook in een grotere vatbaarheid voor (luchtwegen)infecties vanwege een verminderd functioneren van het immuunsysteem. Op de lange termijn zorgt een tekort voor een vergroot risico op hart- en vaatziekten, diabetes en zelfs kanker. 1000-4000 IU (25-100 mcg) is voor de meeste mensen voldoende om de optimale bloedwaarden te behouden. Heeft u en tekort dan heeft u wellicht een dagelijkse dosis van 10.000 IU of zelfs meer nodig.

Wilt u weten of u extra vitamine D nodig heeft, en zo ja, hoeveel, dan kunt u uw waarde bij Praktijk Vivante laten bepalen. We bieden voor 30 euro een bloedtest aan, inclusief bespreking van de uitslag en advies wat betreft suppletie. Meten is weten!